Dorgali

S’amistade de Juanni Ghesparru Pira e Alberto La Marmora, sa ‘e nove e urtima parte

Sos hontos de Sarbadore Monne iscrittos in limba Sarda

S’amistade  de Juanni Ghesparru Pira e Alberto La Marmora,  sa ‘e nove e urtima  parte

Di: Carlo Crisponi


Oje leghimus sa ‘e nove e urtima parte de s’istoria hi nos at imbiau Sarvadore Monne, li herimus torrare gratzias po hustos hontos hi issu iscriet in limba Sarda e nos d’at sa possibilidade de los legher e de los faher leghere. Su hontu finit nande hi a La Marmora, l’aiant fattu Tzittadinu onorariu de sa Bidda ‘e Durgale, ma in sa matessi die hi abiant fattu husta esta issu fit mortu in Torino.

Torrande a sos travallos de sa galaria b’at de narrere però ca no andant meda a dainnantis: pacu prùs de un’annu apustis si depent frimare ca non b’at prùs dinare po pacare sos travalladores; los ant a torrare a cumentzare pustis de duos annos ma, intas custa 'orta, s’ant a torrare a frimare bell’e deretu. Sa galarìa nche l’ant a croncuire solamente a còa de s’annu 1859, pustis de 21 annos dae cando aiant cumentzàu; pacos meses apustis chi aiant finìu sos travallos, in su mese de aprile de su 1860, sos primos carros chin sos boes attraessànt sa galaria e podiant falare, garrios de mercanzias, intas a Gonone, inùe fint irvettande sos bastimentos de sos zenovesos, chi comporànt casu, binu, peddes e intas bestias de ‘ule, chi tando torrànt a bendere in sos portos de Livorno, de Genova o de Marsiglia. 
Su 18 de maju de su 1863 su Cussizu Cumonale de Durgali aiat deliberàu de dare a La Marmora su titulu de sa tzitadinanza onoraria ma, po cumbinassione, issu si nche fit mortu in Torino propriu in cussa die e, duncas no at a podere lezere sa litera chi l‘aiant imbiàu e chi li juchiat sa notissia de s’onore chi li fit dande sa ‘idda. Cussa delibera si croncuiat chin custas paraulas: “Per lo chè tutti noi come rappresentanti la stessa comunità, nella presente seduta di primavera, il 18 maggio, vi dichiariamo nostro concittadino e vi offriamo la cittadinanza dorgalese che accoglierete di buon animo e come il più prezioso dono che possa farvi questo Municipio”. Una bindichina de annos apustis sa morte de La Marmora, sa Comuna de Durgali disinnat de ‘achere carchi cosa po amentare po semper cust’omine bene chertu dae totu sa ‘idda, chi aiat ispesu trint’annos de sa vida iscriende sa natura e-i s’istoria de sa Sardigna: sa cosa prùs zusta lis paret cussa de li dare s’onore de li ponnere su lumene sù a sa carrera mazore de sa ‘idda - cussa chi li mutiant sa ‘ia Manna - e chi dae tando si naràt Via La Marmora.

Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna - IMPRENTAS 2020-2021. LR 22/2018, art. 22

Correlati

Il nuovo shop di Sardegna Live

SardegnaLive mette in vendita una serie di prodotti tipici dell’Isola, scopri i cesti regalo, i prodotti per il corpo ed i gadget nel nostro shop online.

Scopri lo shop